Welke keuze maak jij?

Het is 1456. Arnout en Diederik lopen samen licht gebogen in hun ouwe gerafelde vieze kloffies op hun kapot getrapte ouwe leren schoenen vol met gaten, door het platteland richting grote stad. Ze zijn uitgemergeld en hebben honger. Hun handen en voeten zitten vol met builen en open wonden. Op hun gezicht diverse uitpuilingen boven de lippen, op de neus en tussen de wenkbrauwen.

Zij zien er relatief nog goed uit, vergeleken met de overige leprozen die in die tijd rijkelijk door het land dolen.

Ze komen aan bij de ingang van de stad. De toegang wordt ze geweigerd.

Diederik loopt op krukken, Arnout draagt lazaruskleren: Een buidel en een ratel om zijn komst aan te kondigen. Verplicht voor lepra lijers. Het zijn maatregelen ter bescherming van de overgrote meerderheid in de stad die (nog) niet besmet is.

Diederik roept: "Belachelijk, we worden gewoon buitengesloten."

Arnout roept: "Dit is stigmatisering. Waar is mijn persoonlijke vrijheid?"

Dan de pest. Nog zo'n gezelligert.

Geschiedenisles

Rond 1350 de meest gevreesde ziekte in Europa. Maar liefst een derde van de bevolking sterft eraan. Men noemde het ook wel "de zwarte dood".

Op schilderijen uit deze tijd wordt het afgebeeld als een zwart geklede man met het masker van een zwarte raaf over het hoofd.

Pestlijers worden in aparte pesthuizen verzorgd. Buiten de stad. Om verdere besmetting te voorkomen. Afgezonderd. Als ze overlijden, worden de lijken op platte schuiten het platteland ingevaren, waar ze ver verwijderd van de stad in massagraven worden gedumpt. Hier vlakbij waar ik woon ligt ook zo'n massagraf. Op de kruising Marnixstraat / Rozengracht.

Al die pestlijers riepen toen in koor: "Wat een belerende regeltjes zeg, waarom mag ik niet gewoon mijn ding doen, mijn eigen leven lijden?"

Maar het is wel de overgrote meerderheid van de bevolking die op deze manier wordt beschermd door deze nieuwe regeltjes.

In Antartica, Australië en Europa komen deze ziektes niet meer voor. In sommige afgelegen gebieden van Afrika en Azië nog wel. Het is vrij simpel te genezen met een goedkoop anti-biotica kuurtje. Maar ja, dat wisten ze toen nog niet.

Besmetting gaat door minuscule deeltjes in de lucht, veroorzaakt door niezen of hoesten. Herkenbaar?

In de middeleeuwen werd Lepra door de kerk gezien als het gevolg van de "zonden van het vlees". Voor de kerk was dit destijds de allerergste zonde. Men nam aan dat de lepralijder het kind was van zondig gedrag binnen het huwelijk. Tegenwoordig weten we dat het wordt veroorzaakt door een bacterie. Net als polio. Of een virus. Net als Corona. De kerk zet waarschijnlijk nog steeds vraagtekens bij deze "nieuwe" zienswijze. Ze lopen nu eenmaal een paar eeuwen achter.

Iets meer recent

Het is 1980. Vanuit Amerika komt een enge ziekte overgewaaid naar Europa. Iedereen die het krijgt gaat dood. Geen uitzonderingen. De wereld is in paniek. De Bhagwan, een Indiase goeroe met vele miljoenen volgers, heeft het voorspeld. De wereld gaat ten onder aan AIDS.

HIV.

Het wordt verspreid via sex. Bhagwan instrueerde zijn volgelingen eind jaren 70 al om alleen nog maar intermenselijk contact te hebben, na jezelf eerst volledig in plastic in te pakken, inclusief handschoenen. En altijd een condoom gebruiken. Hij was zijn tijd ver vooruit. Hij werd verketterd en verguisd.

Was je destijds HIV-patiënt, dan werd je geïsoleerd in een bed gelegd en niemand mocht meer bij je komen. Als je was overleden werd de hele ruimte gedesinfecteerd, lakens en bedden werden ook ontsmet en soms zelfs helemaal vernietigd. Tegenwoordig weet men beter.

Tegenwoordig is HIV niet meer dodelijk. Een besmetting leidt in Europa en Amerika niet meer tot AIDS en de onvermijdelijke en pijnlijke dood. Door onderzoek hebben we nu medicijnen die het virus inperken. Door nieuwe gedragsregels is de snelheid van besmetting tot stand gebracht. Je hoeft allen maar condooms te gebruiken.

Corona

Het is 2019. Opeens is daar ergens ver weg in China een mysterieuze ziekte waar vele mensen aan sterven. Corona. Het wordt een pandemie die nog jaren zal voortwoekeren in diverse verschijningsvormen. Ook nu treffen mensen diverse maatregelen om verspreiding zoveel mogelijk tegen te gaan.

Om de meerderheid van de mensen te beschermen.

Helaas gaat dat ten koste van een stukje interpersoonlijk contact. Van een stukje vrijheid. Verpleeghuizen worden bijna luchtdicht afgesloten. Je mag oma alleen nog maar zien van achter haar raam ergens in de tuin of via een plastic of rubberen gordijn, waar je je armen en handen in kunt stoppen om haar nog even aan te kunnen raken en te omarmen. We gaan in lockdown.

Mondkapjes worden de standaard en de vrijheid wordt regelmatig ingeperkt. Voor het goede doel. Ter bescherming van de overgrote meerderheid.

Door medicijnen en andere maatregelen, hebben we in de loop van de eeuwen de volksgezondheid sterk verbeterd. Van een gemiddelde leeftijd van 35 jaar in de middeleeuwen, zitten we nu al op een respectabel gemiddelde van 86 jaar.

Echt waar.

Gewoon door gezond verstand te gebruiken en zoveel mogelijk maatregelen te nemen die de overgrote meerderheid ten goede komt.

2022

Vanaf 1 januari 2022 werden daarom ook rookhokken op het werk en in alle publieke gebouwen definitief verboden. Rokers komen dan aan bij de ingang van hun oude vertrouwde rookhok en de toegang wordt ze geweigerd. Net als bij Arnout en Diederik in de middeleeuwen.

Omdat roken zwaar verslavend is. Omdat zien roken doet roken. Omdat de rest van de bevolking daartegen moet worden beschermd.

Hoe kan het anders dat 70 procent van de rokers rokende ouders heeft gehad? De invloed van zien roken op het eigen gedrag is heel groot. Vooral bij kinderen tot een jaar of 15.

Hoe meer roken uit beeld verdwijnt, hoe sneller het dus uitsterft. Om de gemiddelde leeftijd omhoog te krijgen. Een roker sterft immers gemiddeld 12 jaar eerder dan een niet-roker.

Om de overgrote meerderheid van niet-rokers, vooral de kinderen en de jeugd te beschermen tegen een uiterst verslavend middel met grote gevolgen voor de gezondheid later.

Dát is het doel. Niet om jou als roker te pesten.

Roken.

20.000 doden per jaar.

Al meer dan 60 jaar lang.

Elk jaar opnieuw. Alleen al in Nederland.

Rokers reageren dan geïrriteerd.