Ik heb kanker en kan niet stoppen. Waarom?

Waarom kunnen rokers of een kankerpatiënt niet of heel moeilijk stoppen met roken? Zelfs als ze weten dat elke sigaret de dood dichterbij brengt? Roken activeert het beloningscentrum in je brein en laat dopamine vrijkomen. Hierdoor voel je je even gelukkig. Dus je rookt om het effect van de dopamine te (blijven) voelen. De snelle (positieve) verandering in wat je daardoor voelt is de reden om te blijven roken. Dat maakt je “verslaafd”.

Wat heb jij nodig nu?

Wat heb jij nodig in het leven nu? Welk gevoel? Is het zekerheid? Of vertrouwen? Misschien heb jij veiligheid nodig. Roken geeft een gevoel van zekerheid. Want door de sigaret op te steken weet je zeker dat je direct verlichting voelt. Rokers roken om twee redenen: om een emotionele staat te boosten (te vergroten), of om een slechte staat te verlaten (eraan te ontkomen). Ben je gestrest, dan rook je om je beter te voelen (escape of uitvlucht). Bij een drankje doe je het om het plezier van het drankje te verhogen (boosten of vergroten). Het motief om te roken is dus altijd om je goed te voelen. Dat geldt voor veel meer gedrag. Als je dus dezelfde positieve verandering kunt voelen door iets anders dan roken, dan is het gemakkelijker om te stoppen.

Hoe kun je dit fijne gevoel nu activeren zonder te roken? Dat kan door nieuwe dingen te doen of te leren. Het brein geeft dan namelijk ook dopamine af. Door nieuwe mensen te ontmoeten, nieuwe dingen te doen, nieuwe plaatsen te bezoeken. Zelfontwikkeling dus. In hoeverre dat lukt, hangt af van je persoonlijke mogelijkheden. Die bestaan uit je identiteit, je emoties en je beliefs (je vooronderstellingen of geloofsovertuigingen).

Je kunt niet groeien zonder alle drie delen te veranderen. Je moet erin geloven, het moet goed voelen en dan verander je je identiteit. Hoe jij je gedraagt in een omgeving van rokers, hangt af van de mate waarin je gelooft dat je een niet roker kunt zijn. Als je dat niet gelooft, dan pak je snel weer een sigaret. Je moet jezelf dus als een niet roker gaan zien. Het idee van een niet roker zijn moet je dan ook een goed gevoel geven. En heel belangrijk: je moet geloven dat het mogelijk is om te stoppen. Je moet geloven dat jij gewoon kunt stoppen met roken. Dan elimineer je je rookgedrag. Om dat te doen verander je je rookpatroon. Want geloof gaat over in gedrag. Wat je gelooft dat doe je.

Met wilskracht alleen lukt het niet

Met wilskracht stoppen is moeilijk. Want de handeling vooraf is wat je vooral mist. Elke sigaret die je opsteekt wordt namelijk vooraf gegaan door eerst een gedachte, dan een gevoel en dan een handeling. Daarna rook je pas. Als je op wilskracht stopt met roken, dan doe je alleen de laatste stap niet meer. De eerste stappen zet je dan nog wel op onbewust niveau. En dat maakt het moeilijk.

Iemand die zich zwak voelt, zal dat laten zien in het gedrag. Iemand die zich aantrekkelijk vindt, voelt zich ook aantrekkelijk en gedraagt zich aantrekkelijk. Positieve gedachten over roken leiden tot positieve gevoelens over roken. En die activeren weer het rookgedrag zelf. Want je wilt dat positieve gevoel weer opnieuw ervaren.

Om te stoppen met roken moet je dus je gedachten veranderen. Herken jij deze interne dialoog, gebeurt dit ook altijd in jouw hoofd?:

“Ik wil een sigaret.

>>> “Niet roken!”.

“Maar ik wil het graag.”

>>> “Niet doen!”

“Maar ik moet nu echt roken.”

>>> “Doe het nu niet”.

Deze interne dialoog gaat alleen maar over het niet kunnen nemen van de sigaret. Je onbewuste snapt dat niet. Je denkt namelijk aan roken, maar je doet het niet. Net als bij het niet denken aan een roze olifant. Dat lukt ook niet. Je onbewuste snapt de ontkenning niet. Dat je niet wilt roken. Hij denkt dus alleen maar aan roken…. Je creëert een gevoel van urgentie die op onbewust niveau alles overneemt. En het onbewuste wil maar één ding: genot voelen en pijn ontwijken.

Hoe kun jij nu je gedachten veranderen tijdens een aanval van behoefte?

Het gevolg van de interne dialoog komt altijd door de woorden die we zelf kiezen. Deze zorgen namelijk voor beelden en gedachten en die bepalen op hun beurt weer wat je voelt in je lichaam.

Stel je eens voor: een schoolmeester krabt met zijn vingernagels over het schoolbord. Stel het je even voor nu. Hoor je het piepende geluid van zijn nagels over het bord? Herinner je je het geluid van het krijtje nog dat piept en schuurt tijdens het schrijven over het harde zwarte schoolbord?

Wat gebeurde er net met je gevoel? Verstramde je spieren, al was het maar heel even? Voelde je gespannenheid in je lijf? Ging er een rilling door je lichaam? Dat was het gevolg van de woorden die jij las.

Stel je nu eens voor dat je een citroen snijdt, uitknijpt en daarna opdrinkt. Beeld het je even in met gesloten ogen. Wat gebeurt er nu? Voel je je mond ineen schrompelen, komt er meer speeksel vrij? Proef je de zure citroen? Trek je een zuur gezicht? Al is het maar een beetje? Ook dat kwam door de woorden die je dacht.

Je gedachten veranderen dus het gevoel in je lichaam. Zo ook bij de gedachte aan een sigaret. De truc is nu om bijvoorbeeld het woord sigaret te veranderen in een ander woord. Bijvoorbeeld zuurstof. Zodra je behoefte voelt, zeg je tegen jezelf: ik wil zuurstof ademen, ik wil ontspannen, ik wil vrijheid, ik wil….

Wat je ook maar invult. Iets wat bij jou past. Je kunt ook geliefden hiervoor gebruiken: “Ik wil samen met Ruud gezond oud worden”.

Dit geldt ook voor buien waarin je grote behoeft voelt om te eten of drinken. Zelfs bij negatief denken werkt dit heel goed.

De laatste fase is ook belangrijk. Heb je wel eens iets geleerd (een buitenlandse taal, een computerprogramma) wat je na een tijdje weer volledig bent vergeten (bv fotoshop)?
Wat hier fout is gegaan, is dat je het niet geconditioneerd hebt tot lange termijn gedrag. Conditioneren is namelijk net zo belangrijk als iets leren. Je moet het eerst leren en dan conditioneren. Alleen dan kun je je rookgedrag vervangen door een nieuw patroon. Een nieuw patroon met dezelfde emotionele opbrengst. Welke nieuwe training zou jij willen volgen? Welke nieuwe skill wil jij graag aangaan? Bv scrabble. Het zijn nieuwe manieren om dopamine te voelen stromen. Als vervanger van de dopamine door de sigaret.

Maar het allereerste wat je moet doen, het meest belangrijke is dat je ervoor kiest om te stoppen met roken. Voor altijd. Alles begint met een besluit. Alleen naar de feiten kijken en dan logischerwijs besluiten dat je moet stoppen met roken is dus niet genoeg. Roken is emotioneel gedrag. Dus het besluit om te stoppen met roken moet ook op een emotionele basis worden genomen. Bijvoorbeeld door na te denken wat jouw dood voor jouw naasten betekent…. Als je dat goed doordenkt, dan kun je emotioneel besluiten om te stoppen.

Samenvatting

De te zetten stappen zijn dus:

1. Maak een emotionele keuze om te stoppen met roken

2. Kies er vervolgens voor definitief een niet roker te zijn. Denk en praat als een niet roker

3. Ontwikkel dit gedrag verder. Maak het je eigen. Een niet roker ziet alleen maar zielige mensen als die naar een roker kijkt.

4. Verander hierdoor je identiteit van een roker in een niet roker. Zeg het elke keer weer tegen jezelf en anderen: ik ben een niet roker.

5. Conditioneer dit gedrag door nooit meer een sigaret op te steken.

En als je gewoon in één keer dat rookgedrag kwijt wilt raken, dan kun je altijd nog meedoen met een groepssessie stoppen met roken. Dan ben je in één keer van de gedachte en behoefte van de sigaret af. Is dat niet cool? Klik hier als je meer informatie wilt over het online programma.