Het onbewuste

Ik werk vooral op onbewust niveau. Want daar gebeurt het allemaal.

Ik heb een boek gelezen over wat mensen bewust en wat zij onbewust doen. Ik heb mijn mening moeten bijstellen. Ik dacht altijd dat we nog wel wat bewuste keuzes maakten, maar dat blijkt een fabeltje. Is dan echt alles onbewust bepaald?

Het boek dat ik heb gelezen heeft de titel “Het Slimme Onbewuste” en is geschreven door Ap Dijksterhuis. Hij is onderzoeker van beroep en gespecialiseerd in brein onderzoek. Na het lezen van dit boek heb ik inmiddels in praktijk al meerdere situaties meegemaakt, waaruit nu ook voor mij is gebleken dat het onbewuste meer doet dan ik aanvankelijk altijd dacht. En meestal heeft het onbewuste het dan ook bij het rechte eind.

Metafoor

Ik werk graag met metaforen, omdat deze een beeld oproepen bij mensen. En het onbewuste communiceert nu eenmaal graag in beelden. Zo vergelijkt Ap Dijksterhuis in zijn boek de mens met een steen die wordt gegooid door God. In mijn eigen woorden gaat dat als volgt:

God schept de aarde en staat op het punt om nu ook jou als mens te scheppen. Hij staat op het strand en kijkt voor zich uit. Hij ziet vanaf het land het water en aan de horizon ziet hij mooie luchten. De mens is nu net als een steen op het strand die God opraapt en met een hele krachtige gooi, voor zich uit in de lucht werpt. De steen dat ben jij. Je tijd in de lucht is je leven. De tijd in het water is het leven na de dood.

Vlak na de gooi, als jij al volop snelheid maakt om jouw leven te leiden, bedenkt God zich opeens dat je nog geen bewustzijn hebt. En snel tovert hij nog even een stukje bewustzijn in de steen. Jij als mens hebt vanaf dat moment het idee dat jij bepaalt wat je doet in het leven, welke keuzes je maakt. Maar in werkelijkheid heeft de steen een bepaalde snelheid en een vaststaande baan meegekregen en die bepaalt uiteindelijk wat er gebeurt en wanneer het stopt. Hoeveel doe jij bewust in je leven?

Experiment

Er is een experiment gedaan. Mensen moesten een bewuste keuze maken tussen twee mogelijkheden. Bijvoorbeeld welk gezicht vind je het aantrekkelijkst op twee foto’s. Of welke kleur vind je warmer. Maar ook vragen die beantwoord moesten worden met een ja of een nee.

De linkervinger correspondeerde dan met de linkerfoto die werd getoond en de rechtervinger correspondeerde met de rechterfoto die werd getoond. En wat bleek?

De wetenschappers konden al bijna een seconde eerder dan de proefpersoon zelf, een 100% correcte voorspelling doen van de keuze van die proefpersoon. De tijd tussen de bewuste keuze van het antwoord en het antwoord geven is slechts een paar honderdsten van een seconde. Ergens in het brein wordt de keuze dus al gemaakt voordat wij ons bewust zijn dat wij die keuze op dat moment maken. Kun je dan nog wel praten over een bewuste keuze, of is het zo dat het onbewuste de keuze die je maakt doorgeeft aan je bewuste, waardoor je er alleen maar bewust van wordt wat je onbewuste keuze was?

Het onbewuste bepaalt misschien wel alles wat je doet.

Misschien moeten we wel meer intuïtief worden, minder nadenken en analyseren. Gewoon je gevoel volgen.

Dat leidt meestal tot de juiste beslissing.