Ben jij binnenkort één van hun?

Ik hoop het niet. En ik weet ook zeker dat dat niet gebeurt als je vandaag besluit om te stoppen met roken. Op welke manier dan ook. Deze week las ik de resultaten van een onderzoek van zorgverzekeringsmaatschappijen in Nederland. De conclusies zijn verbijsterend. Laat je verbazen door de effecten van tabaksverkoop in Nederland. Jij bent namelijk één van de mensen die zijn onderzocht. Dit onderzoek gaat dus écht over jou en niet over anderen.

Roken zorgt voor 17.000 doden per jaar

Dat is de strekking van een artikel dat ik toevallig tegenkwam. Een recent onderzoek door de zorgverzekeraars (zie zorgverzekering.net) toont namelijk aan dat in 2012 per tabaks- of gemakszaak jaarlijks zo’n 12 mensen van twintig jaar en ouder zijn overleden door een aan roken gerelateerde ziekte. In 2013 waren dat er naar schatting 11 per tabak- of gemakszaak. Dit is omgerekend bijna 17.000 doden per jaar als gevolg van roken. Na verder onderzoek is gebleken dat dit aantal van 17.000 betrekking heeft op het totaal aantal doden door roken in 2013.

In 2012 waren de tabaks- en gemakszaken verantwoordelijk voor 19% van de totale tabaksverkoop. In 2013 zal dit percentage naar schatting ongeveer gelijk zijn geweest. Dat betekent dat de tabaks- en gemakszaken in verband zouden kunnen worden gebracht met ongeveer één vijfde van het totale aantal doden van 17.000, wat neerkomt op 3.400 doden door de tabaks- en gemakszaken. De rest komt uiteraard uit verkoop van tabak in andere gelegenheden, zoals supermarkten en horeca gelegenheden.

Deze cijfers betreffen alleen mensen die zelf roken. Het effect van passief meeroken is dus niet meegenomen in deze berekening. Het werkelijke aantal doden als gevolg van roken ligt dus nog hoger. De jaarlijkse sterfte door passief roken wordt op dit moment geschat op enkele duizenden gevallen per jaar door hartaandoeningen en enkele honderden per jaar door longkanker.

Dat zijn dus voornamelijk de mensen uit je eigen directe omgeving, die door jouw rookgedrag worden geconfronteerd met het passief binnenkrijgen van nicotine. Dus jouw partner, jouw ouders, jouw kinderen….. Zij zitten dankzij jou met de hoogste kans op sterven door indirect meeroken.

Veel rokers denken dan: “maar dat gebeurt niet in mijn omgeving, want ik rook altijd buiten in de tuin.” Helaas, niets is minder waar. Meeroken moet je namelijk interpreteren in de ruimste zin van het woord. De nicotine komt namelijk niet alleen via de lucht (inademing) bij je naaste naar binnen. Je hele lijf ademt nicotine uit. Het zit dus in je uitademing, maar het zit ook in je zweet, het komt letterlijk uit elke porie van je lichaam. Daarom zijn de lakens van een roker altijd geel en goor en van een niet roker meestal veel schoner en wel gewoon wit. Al die nicotine die op die manier vrijkomt, komt ook indirect in contact met het lichaam van de mensen om je heen. Ook dat is “meeroken”. Als jij als roker een kleine baby op je armen draagt en troost omdat het verdrietig is, dan ligt het met de neus en mond op jouw zweet dat rijk is aan nicotine. De baby krijgt het via de tong gewoon in het lijfje. Maar ook via de moedermelk, de tepel en de borst. Het kunnen allemaal manieren zijn voor nicotine om de weg te vinden naar andere personen, naar onschuldige wezens die nooit hebben gerookt en misschien ook nooit zullen roken.

Volgens het onderzoek rookte in 2012 ongeveer 26% van alle Nederlanders van 15 jaar en ouder incidenteel of met regelmatig. Mannen in Nederland roken dan met 27% iets meer dan de vrouwen in Nederland, waarvan toch nog 25% rookt.

Sterftecijfers door roken

Het CBS en het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) hebben berekend dat er in 2012 in totaal meer dan 18.000 mensen ouder dan 20 jaar in Nederland zijn overleden als direct gevolg van het roken. Uit onderzoek van TZN (de brancheorganisatie en de tabaksgroothandel) bleek dat datzelfde jaar in Nederland in totaal 12,0 miljard stuks sigaretten en 8,6 miljard gram kerftabak is verkocht. In 2013 is er een lichte daling te zien in de verkoop van sigaretten en kerftabak (10,3 miljard stuks en 7,8 miljard gram). Het geschatte aantal doden in 2013 is daarmee toch nog bijna 17.000 mensen. Als je dit omrekent naar het aantal tabakszaken in Nederland, dan is naar schatting een kleine 11 mensen per zaak per jaar overleden door het roken, wat neerkomt op 1.381 doden per maand door de tabaks- en gemakszaken.

Accijnsverhoging werkt niet

Daarnaast blijkt de accijnsverhoging van de overheid op sigaretten en kerftabak niet te werken. Terwijl het grootste deel van alle pakjes shag in ons land wordt geproduceerd, blijkt uit onderzoek van TNS Nipo dat maar liefst één op de vijf pakjes shag over de grens wordt gekocht.

De accijnsopbrengst uit tabakswaren in de maanden januari en februari is vergeleken met dezelfde maanden vorig jaar dan ook aanzienlijk gedaald. In februari 2013 is in totaal voor 182,1 miljoen euro aan accijnzen opgehaald door de verkoop van tabak. Dit is een daling van bijna 13,6 miljoen euro. De accijnsverhoging levert de schatkist dus juist een stuk minder op dan vorig jaar, terwijl volgens het Trimbos-instituut het aantal rokers in ons land nagenoeg stabiel is gebleven.

Hypnose werkt wel

Hypnose werkt wel voor veel mensen. Zij betalen nooit meer accijns aan de overheid, zij hoeven niet meer naar het buitenland om goedkope sigaretten te kopen en belangrijker nog, zij zorgen er niet meer voor dat hun omgeving door hun meerookt en indirect eerder doodgaan dan had gekund. Hypnose is zo gek nog niet. Mijn ervaring is dat 80% van de mensen na slechts één sessie gestopt is met roken. Als de minister van financiën dit hoort, dan is hij waarschijnlijk not amused. Maar als jij weet dat je gemiddeld per jaar 2.500 euro overhoudt door niet meer te roken, dan maakt het voor jou natuurlijk geen donder uit wat de minister ervan vindt. Inderdaad.